Aç mıyız, yoksul muyuz?

Türk-İş, ´´Açlık ve Yoksulluk Sınırı´´ araştırmasının 2014 Ağustos ayı sonuçlarını açıkladı. TÜRK-İŞ tarafından, çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek amacıyla 27 yıldan bu yana her ay düzenli olarak yapılan ´´Açlık ve Yoksulluk Sınırı´´ araştırmasının 2014 Ağustos ayı sonuçlarına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) bin 174 TL, gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı (yoksulluk sınırı) ise 3 bin 826 TL oldu. Yoksulluk sınırı 2013 yılının Ağustos ayında 3 bin 321 TL olarak belirlenmişti.

´´GIDA HARCAMASI TUTARINA 93 TL´LİK BİR YÜK GETİRİLDİ´´

Araştırma sonuçlarına göre, Ağustos 2014 itibariyle tek kişinin yaşama maliyeti bin 393 TL olarak hesaplandı. Oysa bir önceki yılın aynı ayında bu tutar bin 138 TL´ydi. Böylece, bekar bir işçi için geçerli aylık net 891 TL´lik asgari ücret, bir kişinin yaşama maliyetinin sadece yüzde 63.92´sini karşılayabildi. Diğer bir ifadeyle, günümüzde geçerli net asgari ücretle insan onuruna yaraşır geçim koşulları sadece 19 gün mümkün olabiliyor.

Sonuçlar çerçevesinde, bir kişinin yaşama maliyeti ile asgari ücret arasındaki fark aylık 503 TL düzeyinde oldu. Devletin resmi belirlemelerine göre Türkiye genelinde ortalama kira bedelinin aylık 602 TL olduğu dikkate alındığında, çalışanların geçim koşullarının ağırlığı ortaya çıktı. Halen geçerli asgari ücretin yaklaşık üçte ikisi ancak kiraya yetiyor. Dört kişilik ailenin yaşam maliyeti yılbaşına göre 303 TL artış gösterdi. Gıda harcaması tutarına sekiz ayın sonunda gelen ek yük ise 93 TL oldu.

ASGARİ HARCAMA TUTARI YÜZDE 0.23 ORANINDA GERİLEDİ

Türk-İş´in verileri temel alındığında Ağustos 2014 ayı itibariyle ´´Mutfak Enflasyonu´´ndaki değişime göre, Ankara´da yaşayan dört kişilik bir ailenin ´´gıda için´´ yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 0.23 oranında geriledi. Yılın ilk sekiz ayı itibariyle artış oranı yüzde 8.60 olarak gerçekleşti. Gıda enflasyonunda on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 15.19 oldu. Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 12.73 olarak hesaplandı.

BAKLİYAT FİYATLARINDA BU AY YİNE DEĞİŞİKLİK OLMADI

Gıda harcaması çalışmasına temel alınan beslenme kalıbında yer alan ürünlerin fiyatlarında Ağustos 2014 itibariyle gözlenen değişim oldu:

-Süt, yoğurt, peynir grubunda; bu ay önemli bir fiyat değişikliği olmadı. Peynirde takip edilen 11 markada süren rekabet fiyatların kontrollü şekilde değiştiğini ortaya koydu, ancak ortalamada fiyatlar fazla değişmedi. Benzeri durum süt ve yoğurt fiyat etiketlerinde de dikkati çekti.

-Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; et, gövde tavuk, sakatat fiyatı yine değişmedi. Balık (kültür balık) fiyatı da aynı kaldı, fakat önümüzdeki aybaşında başlayacak yeni av mevsiminin balık fiyatlarını artırması bekleniyor. Bazı balık tezgahlarında palamudun tanesi 10 TL´den satıldı. Yumurta fiyatı bu ay artarak tanesi 41 kuruş oldu. Bakliyat (nohut, mercimek, kuru fasulye, barbunya vb) fiyatlarında bu ay yine değişiklik olmadı.

SEBZE-MEYVEDE BEKLENEN ´´YAZ UCUZLUĞU´´ BU AY KENDİNİ GÖSTERDİ

Sebze-meyvede beklenen ´´yaz ucuzluğu´´ bu ay kendini gösterdi. Geçtiğimiz ay yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı 3,44 TL iken bu ay 3.03 TL oldu. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazardaki mevsim ürünleri esas alındı ve ürünlerin tek tek ağırlığı yerine genel meyve-sebze tüketimi miktarı temel alınarak ortalama fiyat üzerinden yapılması gereken harcama tutarına ulaşıldı. Bu ay, örneğin kilogram fiyatı 8 TL olan bamya ve börülce ile çilek hesaplama dışında bırakıldı. Geçtiğimiz ay 3,07 TL´ye yükselen ortalama sebze fiyatı bu ay biraz gerilemeyle 3,01 TL oldu. Asıl fiyat gerilemesi meyvede görüldü. Geçen ay 3,85 TL olarak hesaplanan meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 3,05 TL oldu.

SADECE MAKARNA DA FİYAT ARTIŞI VAR

-Ekmek, pirinç, un, makarna, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; sadece makarnada fiyat artışı belirlendi, diğerlerinin fiyatı aynı kaldı.

-Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin, zeytinyağı ve ayçiçekyağı fiyatı değişmedi. Zeytin fiyatında ise artış görüldü. Ramazan Bayramı öncesi fiyatı artan bazı yağlı tohum ürünleri (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb) fiyatı kalıcı oldu. Şeker ve tuz fiyatı aynı kaldı. Reçel fiyatı da değişmezken bal ve pekmez fiyatında artış görüldü. Baharat (kimyon, nane, karabiber, vb) ürünleri fiyatı genelde değişmedi. Salça fiyatı aynı kaldı. Çay fiyatı değişmezken, ıhlamur fiyatı arttı.

-Mutfak enflasyonunda yaz aylarında görülen mevsimsel düşüş bu yıl yaşanmamıştır. Aşağıdaki grafikte son oniki ay itibariyle Türk-İş ve TÜİK gıda fiyatları endeksi ile TÜİK tüketici fiyatları endeksindeki değişim yer aldı. Grafikten de görüleceği üzere; 2013 yılının ilk aylarından itibaren gıda fiyatları endeksi tüketici fiyatları endeksinin üstünde seyretti.